Wat is jeugdpastoraat?
Is het simpelweg jongeren in beeld hebben, of gaat het om meer? Rondom jeugdpastoraat leven veel vragen: hoe geef je er vorm aan, en wat hoort er eigenlijk bij? Vaak wordt er gedacht aan activiteiten in het jeugdwerk, het aanstellen van buddy’s of mentoren, of het organiseren van jeugddiensten. Maar raakt dat de kern van jeugdpastoraat?
Om die vraag te verkennen, beginnen we met een casus.
Welke jongere is in beeld?
Eva komt trouw naar de tienergroep. Ze is positief aanwezig. Ze helpt mee bij de peuteroppas en komt uit een betrokken gezin.
Simon daarentegen komt niet altijd opdagen. En áls hij er is, is hij aanwezig met hoofdletters! Zijn opmerkingen zijn vlijmscherp, hij stelt kritische vragen, met zijn humor gaat hij soms over de grens en van zijn thuissituatie krijg je niet veel hoogte.
Stel dat Eva en Simon in jouw kerk zitten. Wie houdt je het meest bezig? Over wie denk je na? Aan wie stuur je een appje om contact te houden? Over wie maak je je zorgen?
Waarschijnlijk is dat Simon. En dat is begrijpelijk: jongeren die dreigen af te haken of gedrag laten zien dat op problemen wijst, trekken aandacht. Daardoor krijgen ze (on)bewust meer focus.
Maar… krijgt Eva ook jouw aandacht? Zij komt trouw, neemt haar taken serieus en lijkt geen problemen te hebben.
Het misverstand over Jeugdpastoraat
Pastoraat wordt vaak in verband gebracht met problemen. Daardoor kan pastoraat bieden beladen aanvoelen. Als gemeentelid denk je misschien: “Moet ik dit wel op me nemen?” of “Ik ben toch geen hulpverlener?”
Vaak koppelen we jeugdpastoraat aan jongeren met problemen of jongeren met geloofsvragen. In dat beeld past Simon precies. Zijn gedrag valt op en dat trekt onze aandacht. We maken ons zorgen.
Wat gebeurt er met Eva? Merken we haar op? Zeggen we wel eens dat je haar aanwezigheid waardeert, of gaan we ervan uit dat alles wel goed zit?
Jeugdpastoraat gaat niet alleen over zorg bij problematiek. Het gaat ook over het zien en horen van jongeren die het goed lijken te doen, zodat niemand ongemerkt uit het oog verdwijnt. Wie laat jij écht niet uit het oog?
Jeugdpastoraat is veel meer dan zorgdragen bij problematiek.
Jeugdpastoraat is voor élke jongeren
Jeugdpastoraat houdt in: zorgdragen voor álle kinderen en jongeren in de gemeente. Niet pas als er iets misgaat, maar juist om hen te begeleiden bij het gezond opgroeien. In relatie met God, zichzelf en anderen.
Zowel Simon als Eva hebben recht op aandacht, betrokkenheid en begeleiding. Ze hebben het allebei nodig om gezien en gehoord te worden. Beiden zijn zij onderdeel van de gemeente en moeten ze gevoed en beschermd worden.
Sterk jeugdpastoraat vormgeven
Misschien denk je nu: ‘Hoe dan?!’ . Het is namelijk al uitdagend genoeg om extra aandacht te geven aan jongeren die het echt moeilijk hebben.
En toch geloven wij dat het kan, als je het samen doet. Jeugdpastoraat is niet alleen de verantwoordelijkheid van de jeugdouderling, het jeugdpastoraatteam of de jeugd- en tienerleiders. Zorgdragen voor elkaar is een roeping van de hele gemeente. Daarin ligt de kracht van gemeente zijn.
In 1 Korinthe 12:12-27 beschrijft Paulus de gemeente als één lichaam met veel leden. Elk lid is belangrijk. Elk lid draagt zorg. Jeugdpastoraat is dus niet een taak. Het is een houding, een eigenschap. Een manier van kijken naar de jongeren om je heen of je nu jeugdleider bent, predikant of gewoon een betrokken gemeentelid bent.
Simon en Eva zijn beide leden van de kudde, zoals Psalm 23 ons leert. Ze hebben allebei nodig dat ze mogen rusten in groene weiden, worden gebracht bij vredig water, nieuwe kracht ontvangen en worden geleid langs veilige paden.
Oog voor alle Eva’s en Simons
Ja, dit vraagt misschien om een nieuwe visie op de jeugd in de kerk. Misschien om vernieuwing van de organisatie, zeker in grote gemeenten. Maar het resultaat is een gemeente waar niet alleen de Simons worden gezien, maar ook de Eva’s. Een gemeenschap waar jongeren niet alleen opvallen als het misgaat, maar juist worden versterkt in het gewone en normale. In het leven met God.
Dat is sterk jeugdpastoraat. Niet alleen reageren op nood, maar vooral actief zorg dragen voor álle jongeren.
Wil je overleggen of eens navraag doen hoe jeugdpastoraat toegepast kan worden in jouw gemeente?
