Victim blaming betekent dat je iemand de schuld geeft van iets slechts dat hem is overkomen, terwijl het de fout is van degene die het heeft gedaan of veroorzaakt heeft.
Bijvoorbeeld als iemand wordt gepest en anderen zeggen: “Misschien moet je gewoon wat minder raar doen,” dan is dat victim blaming. Omdat anderen de schuld geven aan degene die gepest wordt. Of als iemand lastiggevallen wordt en mensen zeggen: “Ja, maar waarom droeg je dan zo’n korte rok?”. Dat is ook victim blaming.
Victim blaming bij seksueel geweld:
❌ “Maar wat had je aan?” → Alsof kleding bepaalt of iemand jou aan mag raken. Zo werkt het niet!
❌ “Je had gewoon nee moeten zeggen.” → Nee zeggen is niet altijd makkelijk en lukt niet altijd.
❌ “Waarom liep je daar dan ook alleen?” → De schuld ligt bij de ‘aanvaller’, niet bij de persoon die daar liep.
❌”Je moet ook niet zo naïef zijn.” → Iedereen moet zich veilig kunnen voelen zonder constant wantrouwend te hoeven zijn.
Victim blaming bij pesten:
❌ “Misschien moet je gewoon wat beter voor jezelf opkomen.” → Dit legt de schuld bij het slachtoffer in plaats van bij de pesters.
❌ “Gewoon negeren, dan stopt het vanzelf.” → Dit werkt lang niet altijd en kan slachtoffers het gevoel geven dat ze het alleen moeten oplossen.
Het probleem is dat de verkeerde persoon de schuld krijgt. In plaats van de dader verantwoordelijk te houden en als schuldige aan te wijzen, wordt het slachtoffer de les gelezen. Maar de waarheid is: het is nooit jouw schuld als iemand iets slechts doet. Iedereen zou zich gewoon normaal moeten gedragen, ongeacht wat je draagt, hoe je eruitziet of waar je bent.
Als je ooit victim blaming ziet of meemaakt, onthoud dan: steun het slachtoffer en zeg dat het de fout van de dader is! Zo zorg je ervoor dat het slachtoffer zich niet nóg schuldiger gaat voelen. Vraag bijvoorbeeld: ” Hoe kan ik je helpen?”’ in plaats van te zeggen wat ze anders hadden moeten doen.
Als jij slachtoffer bent van seksueel geweld:
- Onthoud: Het is niet jouw schuld. Wat er is gebeurd, ligt bij de dader, niet bij jou. Niemand heeft het recht om jou slecht te behandelen.
- Praat erover met iemand die je vertrouwt. Een vriend, ouder, leraar of een hulpverlener kan je steunen en helpen om ermee om te gaan.
- Laat je niet de mond snoeren. Als iemand zegt: “Maar had je niet gewoon…?” kun je antwoorden: “Waarom praat je over wat ík deed, in plaats van over wat die ander fout heeft gedaan?”
Als je ziet dat iemand anders slachtoffer wordt door victim blaming:
- Steun het slachtoffer. Zeg iets als: “Het is niet jouw schuld,” of “Wat kan ik voor je doen?”
- Spreek victim blaming tegen. Als iemand zegt: “Maar waarom ging ze daar dan heen?”, kun jij zeggen: “Misschien moeten we het hebben over waarom die persoon zich zo misdroeg, in plaats van over waar zij was.”
- Wees een vertrouwde plek. Soms hebben mensen gewoon iemand nodig die naar hen luistert zonder te oordelen.
Het belangrijkste: victim blaming is nooit oké. Het is goed om elkaar bewust te maken en slachtoffers te steunen in plaats van het vergroten van het schuldgevoel. 💙
