“Mijn kind heeft zo weinig zelfvertrouwen. Ik zou wel willen helpen, maar weet niet goed hoe.” Herkenbaar? Dan ben je niet alleen! We komen regelmatig ouders tegen die met deze vraag rondlopen. Gelukkig ben je als ouder niet machteloos. In dit artikel 7 tips om je kind te helpen groeien in eigenwaarde en zelfvertrouwen.
Verschil tussen zelfvertrouwen, eigenwaarde en zelfbeeld
Voor de manier waarop kinderen naar zichzelf kijken, worden vaak verschillende begrippen door elkaar heen gebruikt, zoals zelfvertrouwen, zelfbeeld en eigenwaarde.
Zelfbeeld is het beeld dat een kind van zichzelf heeft. De ideeën en overtuigingen over zichzelf, bijvoorbeeld ‘ik ben mooi, ik ben behulpzaam etc.’. Deze overtuigingen ontwikkelen zich vanaf de eerste jonge jaren en worden sterk beïnvloed door sociale relaties: dat wat andere mensen tegen het kind zeggen en doen, vormt het zelfbeeld.
Eigenwaarde zegt iets over wat het kind in zijn eigen ogen waard is: ‘Ben ik het waard om te bestaan? Ben ik het waard om hulp te krijgen?’. Een kind met eigenwaarde vindt zichzelf oké, met zijn positieve én negatieve eigenschappen: ‘Ik mag er zijn, ik ben tevreden met mijzelf’.
Zelfvertrouwen zegt iets over de overtuiging van het kind in zijn eigen kunnen: het vertrouwen dat een kind heeft in de dingen die hij doet en wat hij wel of niet kan. Zelfvertrouwen groeit door het krijgen van positieve ervaringen. Dingen doen om successen te ervaren.
Zelfvertrouwen, zelfbeeld en eigenwaarde zijn sterk met elkaar verweven. De overtuigingen die een kind over zichzelf heeft, zijn van invloed op het zelfvertrouwen van een kind. Kinderen met een negatief zelfbeeld, zullen minder vertrouwen hebben in hun eigen kunnen.
Zelfvertrouwen en eigenwaarde vergroten: 7 tips
Als ouder kun je verschillende dingen doen om je kind hierin positief te ondersteunen:
- Spreek positieve woorden: woorden hebben kracht. Alles wat iemand tegen een ander zegt bouwt op of breekt af. Geef je kind complimenten en benoem concreet wat je in hem waardeert. Negatieve en kritische woorden daarentegen ondermijnen de eigenwaarde van een kind.
- Help je kind om uitdagingen aan te gaan: motiveer je kind om nieuwe dingen te proberen, ook als het eng of moeilijk lijkt. Het zelfvertrouwen van een kind groeit als hij ontdekt dat het tóch gelukt is. Durf je kind verantwoordelijkheden te geven, zodat het vertrouwen in zijn eigen kunnen groeit als hij zelfstandig dingen aangaat. Laat merken dat jij vertrouwen in hem hebt.
- Leer je kind dat het fouten mag maken: nieuwe uitdagingen zullen ook tot fouten leiden, niet alles gaat in één keer goed. Laat je kind merken dat fouten maken niet erg is. ‘Van proberen kun je leren’, wordt niet voor niets op veel scholen uitgedragen. Stimuleer je kind om na te denken en oplossingen te zoeken. Complimenteer het proces en niet het resultaat.
- Hou positieve momenten bij: help je kind om positief over zichzelf te denken, juist als het kind snel negatief ingesteld is. Wat ging er goed vandaag? Waarin was hij trots op zichzelf? Geef je kind een schriftje om elke dag drie positieve dingen op te schrijven. Help je kind de focus te verleggen naar wat goed ging in plaats van wat minder leuk was.
- Laat je kind merken dat het geliefd is: geef je aandacht en tijd, knuffel je kind en vertel dat je van hem/ haar houdt. Vraag opa’s, oma’s of gezinsleden eens om op te schrijven wat je kind voor hen betekent. Heel waardevol voor een kind om dat te horen en te bewaren.
- Luister naar je kind en geef erkenning: geef erkenning voor hoe je kind de dingen beleeft, ook als dit negatief is. Ga het niet gelijk ompraten: ‘Nee joh, die tekening van dat konijn is juist supermooi geworden!’, maar luister eerst naar de gevoelens en gedachten van je kind. Dan ontstaat daarna ook de ruimte om samen te praten over wat je kind dan anders had gewild en hoe een ander er tegenaan kijkt.
- Help je kind zijn eigenwaarde in God te vinden: de bijbel staat vol met teksten over wat onze identiteit in God is. Help je kind deze identiteit te vinden. Hij/ zij is zoon/ dochter van de allerhoogste God: geliefd, uniek gemaakt en met talenten geschapen. Lees samen deze bijbelteksten of hang ze als reminder op. Bid voor je kind dat het zichzelf door Gods ogen mag leren zien.
Kortom, laat je kind merken dat hij/ zij waardevol is! In jouw ogen en in Gods ogen. Gedurende de jaren dat je kind opgroeit, vormt en ontwikkelt het zelfbeeld en zelfvertrouwen zich. Als ouder heb je lang niet altijd invloed op alle situaties en personen die daaraan bijdragen. Laat thuis dan de plek zijn waar ruimte is voor vallen en opstaan, waar je aanmoedigt, liefde geeft en het volste vertrouwen in je kind uitspreekt.
